Elektromagnetische straling wordt niet-ioniserend genoemd en daarmee probeert men het te laten klinken als niet-schadelijk. De telecom industrie kan echter niet garanderen dat hun producten 100% veilig zijn. Door enorm hoge stralingsnormen op te stellen en vervolgens te zeggen dat de straling onder de norm blijft, wordt beweerd dat het geen kwaad kan. Maar is dat wel zo?

SAM

De stralingsnorm van een draadloos apparaat wordt uitgedrukt in een SAR waarde (specific absorption rate). Bij het testen wordt er alleen gemeten of de temperatuur van een vloeistof in 6 minuten tijd 1 graad hoger wordt. Hiervoor wordt een vloeistof in een plastic dummyhoofd gebruikt, met de naam SAM (specific anthropomorphic mannequin). Maar een mens heeft geen hersenloos waterhoofd en ook geen plastic schedel. En kinderen hebben een dunnere schedel en een kleiner hoofd, dat dus sneller opwarmt. Daarbij worden de metingen alleen heel kortdurend uitgevoerd, met slechts één stralingsbron. In de praktijk is de blootstelling langdurig en zijn er meerdere bronnen aanwezig, met verschillende soorten straling. Zo worden we blootgesteld aan een cocktail van straling van 3G / 4G / 5G, dect, bluetooth en wifi. Die combinatie wordt dan over het (plastic) hoofd gezien, tezamen met de niet-thermische effecten.

Elektro stress

Van niet-ioniserende straling wordt beweert dat het geen kanker kan veroorzaken. Maar met een thermometer van de SAR testen kun je geen kanker opsporen. Door enkel naar het opwarmende effect van straling te kijken, wordt er genegeerd dat elektromagnetische straling ook invloed kan hebben op bijvoorbeeld de huid, het gehoor, het hart en de hersenen. Deze elektro-stress wordt stelselmatig buiten beeld gehouden en daardoor hebben veel mensen niet door dat hun gezondheidsklachten door straling worden veroorzaakt.

Laag frequente straling

Je kunt bij niet-ioniserende straling een onderscheid maken tussen hoogfrequente- en laagfrequente straling. Laag frequente straling komt onder andere van hoogspanningsmasten en alles dat met het elektriciteitsnetwerk te maken heeft. Met de energietransitie worden er steeds meer nieuwe apparaten aangesloten op het elektriciteitsnetwerk, zoals windturbines, warmtepompen, laadpalen en zonnepanelen. Al die extra apparaten kunnen verstoringen veroorzaken.

Zonnepanelen

Bij zonnepanelen wordt de opgewekte stroom door de omvormer met een hogere spanning dan 230 Volt op het netwerk geïnjecteerd. Hoe meer zonnepanelen er in de omgeving zijn, hoe hoger de netspanning wordt. Door die hogere netspanning kunnen elektrische apparaten en lampen eerder kapot gaan. Daarnaast veroorzaken omvormers van zonnepanelen ook vuile stroom. En door de hogere spanning kan de invloed van die vuile stroom ook weer groter worden.

Vuile stroom

Doordat omvormers van zonnepanelen de opgewekte stroom niet gelijkmatig, maar in pieken op het elektriciteitsnet zetten, wordt de natuurlijke 50 Hz sinusvorm vervormd. Dat kan ook komen doordat adapters (schakelende voedingen) minder stroom nodig hebben dan 230 Volt en dan continu hapjes uit de sinusvorm nemen. Vooral bij apparaten die veel stroom verbruiken, zoals warmtepompen en airco’s, is het effect daarvan groot. Als deze apparaten en omvormers niet voldoende zijn gefilterd, kunnen ze ook vuile stroom bij de buren veroorzaken. Dit is vooral een issue in een wijk waar veel zonnepanelen aanwezig zijn.

Door vuile stroom ontstaan er hoogfrequente signalen op de 50 Hz draaggolf. Deze pulsen zijn extra spanningspieken, waardoor de elektriciteitsdraden als antennes gaan werken en in het hele huis straling afgeven.

Vuile stroom bestaat uit verstoringen in het kHz bereik. Die frequenties vallen onder ultrasoon geluid. Ook ultrasone ongediertebestrijders gebruiken deze frequenties, vaak zelfs in zeer hoge volumes. Net zoals laag frequent geluid / infrageluid van warmtepompen en windturbines is ultrageluid niet hoorbaar, maar het kan wel degelijk invloed hebben op de gezondheid.

Vuile stroom filter

Vuile stroom is te meten met een Stetzerizer meter. Maar je kunt het ook hoorbaar maken met een simpele AM radio. Vuile stroom van buiten de woning is te reduceren met een vuile stroom filter in het stopcontact van de meterkast. Maar vuile stroom komt ook door apparaten in de eigen woning, zoals led lampen, dimmers, powerline adapters, slimme meters, adapters (schakelende voedingen), warmtepompen, airco’s en omvormers van zonnepanelen. Hiervoor kun je vuile stroom filters gebruiken, maar daarbij kunnen er magnetische velden ontstaan, waar sommige mensen last van hebben.

Hoogfrequente straling

Vuile stroom reist mee op de 50 Hz netspanning en is dus eigenlijk een vorm van laag frequente straling. Daarnaast is er ook nog hoogfrequente straling, van draadloze technologie, zoals mobiele telefoons, dect, wifi, bluetooth en 3G, 4G en 5G antennes in zendmasten.

Frequentie modulatie

Hoog frequente straling wordt meestal afgebeeld als een mooi sinusvormig signaal, maar dat klopt niet. De sinusvorm wordt namelijk veranderd met frequentiemodulatie. De sinus wordt daarbij continu in elkaar gedrukt en uit elkaar getrokken, net zoals bij een harmonica.

Gepulste straling

Daarnaast wordt het gemoduleerde signaal met een bepaalde frequentie continu aan- en uitgezet. Dat wordt pulsed radiofrequency genoemd en dat levert een heel onnatuurlijke vorm van straling op. De frequentie van het signaal is misschien hoogfrequent, maar het pulsen gebeurt met een lage frequentie. Zo heeft bijvoorbeeld bluetooth een pulsfrequentie van 800 Hz, Nintendo Wi 200 Hz, Xbox 130 Hz, Dect 100 Hz en Wifi 10 Hz

Wifi

Als je de 10 pulsen per seconde van wifi met een stralingsdetector hoorbaar maakt, klinkt dat als een klopboormachine of machinegeweer. Omdat wifi routers, wifi versterkers en alle wifi apparatuur deze straling 24 uur per dag uitzenden, geeft dat in huis en dus op zeer korte afstand, een forse stralingsbelasting.

Microwave hearing

Bij hoogfrequente straling liggen de pulsfrequenties vaak in hetzelfde bereik als van laag frequent geluid. Deze pulsen kunnen daarom klachten van laag frequent geluid versterken. Omgekeerd kan een overbelasting door straling je mogelijk ook gevoelig maken voor laag frequent geluid. En door interferentie van frequenties van meerdere stralingsbronnen, bijvoorbeeld doordat er meerdere antennes op dezelfde zendmast frequenties uitzenden met onderling kleine verschillen, kunnen er laagfrequente verschiltonen ontstaan. Dit fantoomgeluid kan waar worden genomen als een pulserend geluid, druk op de oren of tinnitus. Dit laag frequente geluid is niet voor iedereen even goed hoorbaar en het is meestal ook niet meetbaar. Mogelijk is dit de verklaring voor microwave hearing (Frey effect) en het Havanna syndrome.

Voorkomen is beter dan genezen

Bij langdurige blootstelling aan laag frequent geluid en straling kun je daar gevoelig voor worden (elektro hypersensitiviteit / EHS). Het is daarom aan te raden om de stralingsbelasting van buitenaf en in huis zoveel mogelijk te verminderen. Een stralingsmeter is daarbij onmisbaar. Straling verminderen kun je doen door afscherming van muren met aluminiumfolie, behang of verf, alle draadloze technologie op de vliegtuigstand te zetten (of helemaal uit te schakelen) en apparaten in huis enkel nog bekabeld te gebruiken.

Ing. Niels Bagchus

Meer informatie

Antenne register – Kaart met zendmasten in Nederland

Antennekaart – Kaart met zendmasten en straalverbindingen in Nederland

C2000 masten – Kaart met C2000 (Tetra) antennes in Nederland

EMFKaart NL – Kaart met stralingsmetingen in Nederland

Kaart met zendmasten in België

Hoe klinken de pulsen van hoogfrequente straling?

Facebook groep – Straling en Zo