Ouderverstoting (Parental Alienation) is het fenomeen dat een kind (na een scheiding) het contact verbreekt met één van zijn ouders. Het probleem met ouderverstoting is dat er naar het kind wordt gekeken, maar niet naar de werkelijke oorzaak. Ouderverstoting ontstaat namelijk als een narcistische ouder het kind tegen de andere ouder opzet, met het doel om het kind zelf het contact te laten verbreken. Het is een moeilijk te herkennen vorm van emotionele kindermishandeling en dat heeft vergaande gevolgen voor de ontwikkeling van het kind. Ondanks dat ouderverstoting vaak door een moeder wordt ingezet, wordt in dit artikel voor het gemak de hij-vorm gebruikt.

De kern van het probleem van ouderverstoting ligt niet bij het kind, maar bij een narcistische ouder (borderliner / sociopaat / psychopaat). Met een scheiding wordt een narcist ontmaskerd en hij probeert uit alle macht om dat gezichtsverlies weer af te dekken, door zich achter zijn kind te verschuilen. Een narcist beschouwd zijn kind als een persoonlijke ego boost en een verlengstuk van zichzelf. Hij zal er alles aan doen om het kind na een scheiding bij zich te houden. Dat kan extreme vormen aannemen, van het frustreren van het contact, tot aan valse beschuldigingen van verwaarlozing, mishandeling of zelfs seksueel misbruik. Dat kan ook op een indirecte manier worden gedaan.

Ouderverstoting wordt veroorzaakt door een verborgen hechtingstrauma van een narcist, dat met een scheiding wordt getriggerd. Oude gevoelens van minderwaardigheid en een verlatingsangst komen daarbij naar boven. Een narcist kan niet rouwen en hij zal het verdriet van het trauma gelijk omzetten in boosheid. Die boosheid wordt op de ex-partner geprojecteerd. Hij wordt als dader gezien van de eigen pijnlijke gevoelens. De ex partner wordt door het getriggerde trauma als een bedreiging gezien. Die angst wordt met een lastercampagne op het kind overgedragen, waardoor het kind op zijn beurt ook bang wordt voor zijn ouder. Het kind wordt zo ernstig gehersenspoeld, dat het door een loyaliteitsconflict het contact met zijn liefdevolle ouder ‘zelf’ verbreekt, net zoals de narcistische ouder dat eerder al heeft gedaan.

Het verstoten van een ouder veroorzaakt een complex rouwproces, dat lijkt op het overlijden van een ouder. Het rouwproces kan alleen niet worden afgesloten, omdat de ouder nog steeds in leven is, en de pijn daarvan wordt elke keer geopend bij het contact met de ouder. Hoe aardiger die ouder is en hoe opener hij is om contact mee te maken, hoe sterker het gevoel wordt uitvergroot. Het kind ervaart bij hem dan nog meer pijn en dat maakt hem alleen maar bozer. De pijn wordt weer minder als hij niet bij hem is en dat levert een vertaalfout van zijn gevoelens op. Door een creatieve misinterpretatie van het gevoel gaat hij denken dat zijn ouder iets verkeerd doet, waardoor hij die pijn ervaart als hij bij hem in de buurt is. Dat verstoorde gevoel wordt ook nog eens bevestigd en versterkt door de narcistische ouder.

Om de pijn van het verstoten van zijn ouder te hanteren, vervalt het kind in een cognitieve dissonantie. Het gaat redenen verzinnen om het verraad te kunnen rechtvaardigen, waardoor zijn ouder het ‘verdient’ om verlaten te worden. Het kind is zodanig gehersenspoeld dat het denkt dat het ‘zelf’ de beslissing heeft genomen om het contact met zijn ouder te beëindigen. Het is een empathie-loze daad, waarbij het lijkt alsof het kind zelf narcistisch is geworden, en dat geeft een enorm schuldgevoel. Het kind kan niet zien dat hij tot de onthechting is gemanipuleerd en dat maakt het erg moeilijk om het contact met de verstoten ouder weer te herstellen. Bij het herstellen van het contact wordt het gestagneerde rouwproces weer opgestart en dan komt de onverwerkte pijn van een dubbele scheiding naar boven.

Bij ouderverstoting wordt de begraven pijn van een narcist op het kind overgedragen, alsof het kind met een virus wordt besmet. Het kind wordt in de rol van het gewonde innerlijke kind van de narcist gedwongen. In dat rollenspel krijgt de andere ouder ten onrechte een rol als misbruiker toebedeeld, maar dat is enkel een paranoïde illusie, om het geopende trauma weer af te dekken met een sluier van ontkenning. Toch blijft niets voor eeuwig verborgen. Het boemerang effect van ouderverstoting is dat manipulaties van een narcist uiteindelijk een keer worden doorzien en dat het recht in zijn gezicht terugkeert.

Ouderverstoting is een verkapte kinderdiefstal, waarbij net als bij het Stockholm syndroom, het kind achter gesloten deuren emotioneel wordt gekaapt door een rancuneuze ouder. Het kind wijst een liefdevolle ouder af en gaat het zich hechten aan een misbruikende ouder, waarmee het zelf een hechtingstrauma oploopt. Het ontbreken van één van de ouders, meestal de vader, maakt dat het kind wordt afgesloten van zijn wortels. Dat kan allerlei problemen geven, want de biologische vader is onontbeerlijk om een eigen identiteit te ontwikkelen. Daarnaast is een vader nodig om een zekere hechting en een gevoel van veiligheid op te bouwen. Een kind krijgt een onveilig relatie sjabloon mee. Het krijgt last van codependency, waardoor het zich later in een relatie gaat hechten aan een narcist. Dat kan leiden tot het narcistisch slachtoffer syndroom, een complexe vorm van post traumatische stress.

Copyright – Niels Bagchus

Meer lezen?

Lees meer over de heling van post traumatische stress, ten gevolge van ouderverstoting,  emotioneel misbruik, manipulatie, het narcistisch slachtoffer syndroom, verslaving, chronische vermoeidheid, chronische pijn, narcisme en codependency in het boek ‘De adem des levens, trauma heling als sleutel tot kosmisch bewustzijn’

Bestel het boek De adem des levens…..

Ouderverstoting

Ouderverstoting is het complexe fenomeen, waar een kind (na een scheiding) plotseling het contact verbreekt met één van zijn ouders. In tegenstelling tot bij ernstige verwaarlozing of mishandeling, heeft een kind bij ouderverstoting geen echt legitieme reden om het contact te verbreken. Sterker nog, een kind zal van nature juist loyaal zijn aan een ouder die mishandelt, hoe tegenstrijdig dit ook klinkt. Als een kind een ouder van de ene op de andere dag resoluut uit zijn leven schrapt, zonder daarbij enige empathie te tonen, dan is er dus zeker meer aan de hand.

Ouderverstoting wordt een syndroom genoemd en daarbij wordt het probleem bij het kind gelegd. Het is alleen helemaal geen probleem van een kind, maar van een het waandenkbeeld van een ouder met een angststoornis, die zich uit in narcisme of borderline. Om de eigen problemen te verbergen zal een narcist de andere ouder zwart maken, en daar is deze heel erg goed in geworden. Deze lastercampagne is een vorm van hersenspoeling, een emotionele kindermishandeling, of emotionele incest, en dat heeft grote gevolgen voor de ontwikkeling en de identiteit van het kind.

Narcisme is een soort besmettelijke ziekte, een virus, dat wordt doorgegeven aan de volgende generatie. Het wordt tijd om niet meer om de zaken heen te draaien, maar om het beestje bij de naam te durven noemen, anders zijn we alleen maar bezig met de symptoombestrijding van de virusinfectie. Een virus kun je niet bestrijden met antibiotica, want die zijn bedoeld voor bacteriële infecties. Een virus kun je alleen maar van binnenuit aanpakken. Het is belangrijk om je op een natuurlijke manier immuun te maken, zonder medicijnen te gebruiken die er niet voor bedoeld zijn.

Het is op dit moment zinloos om steun te verwachten van het (vooral tegenover vaders) onrechtvaardig familierecht, de jeugdzorg of kinderbescherming, omdat ze enkel naar de tegenstrijdige symptomen kijken en het onderhuidse virus niet herkennen. Ze worden daarmee zelfs medeplichtig aan emotionele kindermishandeling, die onder de oppervlakte voortwoekert in het familiesysteem. Zolang ze het virus niet herkennen, kun je hier op dit moment geen steun van verwachten. Strijden tegen dit systeem werkt niet, want dan zetten ze hun hakken in het zand. Door hun toedoen zal het probleem van ouderverstoting zelfs alleen maar erger worden en dat is het laatste dat je wilt. Maar wat kun je nu wel zelf doen?

Om ouderverstoting te voorkomen is de kennis van narcisme onontbeerlijk, om het virus op tijd te herkennen. Als je dit niet doet, ben je kansloos verloren, net zoals je kinderen. Een narcist leeft op de energie van anderen. Daarom creëert deze constant zoveel drama. Je hebt dus te maken met een hoog conflict persoon. Je hebt je immuun te maken voor de manipulaties, door niet meer in te gaan op de talloze provocaties. Je kunt dat uitsterven door je aandacht niet meer terug te geven.

Het kind zit door ouderverstoting in een extreme spagaat en het heeft in ieder geval één gezonder ouder nodig, die zich niet meer gek laat maken. Laat het kind zien dat je het complete spiegelbeeld bent van wat een narcist voorspiegelt met de lastercampagne. Hierdoor zal het lang verdrongen verdriet van de scheiding loskomen. Wees daarop voorbereid en neem het allemaal niet persoonlijk op. Geef vooral de hoop niet op, want anders wordt het kind nog verder bevestigt in het negatieve beeld dat er is geschetst. Zorg dat je gezond wordt, dat je in staat bent om je kinderen op te vangen als ze je weer nodig hebben.

Wat heb je hier nu allemaal van te leren? De andere zijde van de medaille van narcisme is codependency. Beiden zijn overlevingsstrategieën om om te gaan met post traumatische stress. Een aanvaring met een narcist laat dus zien dat je zelf ook met een oud trauma te maken hebt, dat geheeld wilt worden. Als je hier meer over wilt lezen dan kan ik je het boek ‘De adem des levens’ van harte aanbevelen.

De kip of het ei van ouderverstoting

Ik heb zelf als kind ouderverstoting meegemaakt, waardoor ik na de scheiding van mijn ouders het contact verbrak met mijn vader. Het heeft, na het herstel met het contact met mijn vader, nog heel lang geduurd voordat ik het verdriet een plaats kon geven, en nog veel langer voordat ik doorkreeg wat er nu werkelijk gebeurd was. Dat inzicht kreeg ik pas toen ik, na een aantal relaties met personen met narcisme, en ik daarbij zelf als ouder ook bijna verstoten werd, me ging verdiepen in narcisme en codependency.

Veel van de verhalen van ouders, die met ouderverstoting te maken krijgen, gaan over het onrecht van, en de strijd tegen, famlierechters, jeugdzorg en de kinderbescherming. Maar is dat wat ouderverstoting veroorzaakt? Het antwoord is heel duidelijk nee. Ouderverstoting begint namelijk bij een ouder met narcisme, en het is voor velen moeilijk, en zelfs heel pijnlijk, om dit soort emotioneel misbruik in te zien. Het probleem begint al met het feit dat narcisme ook wordt beschreven als cluster B, borderline, sociopathie, psychopathie, en nog meer van die termen. En dat maakt de verwarring alleen maar groter. Het draait allemaal om hetzelfde, en dat is het onvermogen om te kunnen rouwen.

Bij een scheiding komt er bij een narcist een oud en lang verborgen (hechtings)trauma naar boven. In plaats van het verdriet een plaats te geven, wordt er tegen gevochten. Het is dus een primaire overlevingsstrategie, vechten of vluchten. Voor een narcist voelt het aan alsof de pijn van het oude trauma wordt veroorzaakt door de (ex)partner. Dat ontaardt in een strijd tegen de ex-partner, en daar worden later de kinderen, en allerlei instanties, in betrokken, met ouderverstoting ten gevolg. Alle aandacht die een narcist hierbij krijgt is voeding, vandaar ook de extreme lastercampagne. Een narcist is verslaafd aan aandacht en drama, en heeft daarbij een publiek nodig. De instanties zoals jeugdzorg en de raad voor kinderbescherming worden als ‘flying monkeys’ gebruikt, maar dat hebben ze zelf niet in de gaten. omdat ze geen kennis hebben van de manipulaties van narcisme. Vanuit die naïviteit zijn ze een gemakkelijke prooi. Zo faciliteren ze het misbruik en worden ze er zelfs medeplichtig aan.

De enige manier om ouderverstoting aan te pakken is om de voeding weg te nemen, door de strijd niet meer aan te gaan. Een narcist heeft tegen een onverwerkbaar trauma een vals zelf ontwikkeld, een superior zelfbeeld. Iedereen die een narcist op dat masker wijst, zegt eigenlijk ‘je bent niet zo perfect, als je denkt te (moeten) zijn’. Je wordt daarop aangevallen, want erkennen dat het masker niet echt is, laat een verdrongen pijn omhoog komen, en dat is te veel. Door een gebrek aan zelfreflectie kan en wil een narcist niet inzien dat hij of zij anderen daarbij pijn doet. Dat vertaalt zich in een gebrek aan empathie. Je kunt een narcist individueel niet veranderen, maar je kunt narcisme in het algemeen wel aanpakken, door er meer bekendheid aan te geven. Hierdoor zullen omstaanders uiteindelijk de manipulaties gaan inzien en het patroon doorbreken. Dat doen we dus met zijn allen.

In mijn geval was het een natuurkunde leraar die me erop wees dat het ‘vreemd’ was dat ik al 8 jaar geen contact meer had met mijn vader. Het voelde erg ongemakkelijk en zelfs pijnlijk aan om daarover na te denken, maar uiteindelijk was dat wel het startsein om me van de hersenspoeling van ouderverstoting te ont-spoelen. En daar ben ik hem nog steeds heel dankbaar voor. Onlangs heb ik hem ook nog opgebeld om hem daarvoor te bedanken. Hoe meer mensen er zich durven uit te spreken dat er iets niet klopt als kinderen geen contact meer hebben met hun ouder, hoe meer kinderen er gered kunnen worden van deze verborgen vorm van emotionele kindermishandeling.

De sekte van ouderverstoting

Een kind dat te maken krijgt met ouderverstoting, kun je zien als een persoon die verstrikt raakt in een religieuze of spirituele sekte. De meeste mensen die in een sekte terecht komen, worden specifiek gerekruteerd om lid te worden. Dit geldt ook voor een partner van een narcist, want hij/zij is de ‘uitverkorene’ om de narcist te stabiliseren. Wanneer de partner vertrekt, of de relatie uit wordt geschopt, wordt hij/zij gestraft voor de ontrouw en het vertrek uit de sekte.

Voor een kind van ouderverstoting is het nog erger, want hij/zij is geboren in een sekte. Door een trauma hechting (trauma bond) raakt het hechtingssysteem verstoord. Het kind wordt afhankelijk (co-dependent) en krijgt geen kans om een gezond zelfbeeld te ontwikkelen. Daardoor wordt het steeds moeilijker om de omgeving van de sekte te verlaten. Vanwege de isolatie tactieken, die in zowel sektes en ouderverstoting worden gebruikt, wordt het erg moeilijk om de kinderen te bereiken.

Er worden in sektes hersenspoel technieken gebruikt om de totale controle over de geest van de volgers te verkrijgen. Soms worden kinderen gered, door dat hersenspoel proces om te draaien met ‘cult deprogramming’ technieken.

De blinde vlek van ouderverstoting

Ouderverstoting wordt heel slecht herkend, maar hoe komt dat? Waar veel hulpverleners de fout ingaan, is dat ze verwachten dat iedereen dezelfde normen en waarden hanteert. In het geval van ouderverstoting heb je echter te maken met iemand die geen empathie kent, en kinderen niet als personen met eigen gevoelens behandelt, maar als objecten. Als hulpverleners geen kennis hebben van de onderliggende oorzaak van ouderverstoting, narcisme, dan moeten ze zich hier niet mee bezig houden.

Hulpverleners kunnen ouderverstoting niet zien, omdat ze het vermogen missen om zich in de schoenen van een narcist te verplaatsen. De confrontatie met narcisme is erg eng, omdat het een onbewuste wond triggert.

Ik heb sterk het vermoeden dat veel hulpverleners zelf narcistisch misbruik hebben meegemaakt in hun leven (of een andere vorm van misbruik), en er daardoor een enorme blinde vlek voor hebben ontwikkeld. Ze lopen dus met een onverwerkt trauma rond. Ze blijven in een overlevings strategie hangen en reageren vandaar uit heel heftig op iedereen die hen daarin triggert. Het lijkt dan voor hen alsof iedereen, die hen op die blinde vlek wijst, hen aanvalt. Maar dat is niet zo, het raakt alleen hun eigen, onverwerkte pijn aan. Maar dat willen ze waarschijnlijk niet horen, want zij zijn de ‘expert’, waarmee ze zichzelf (zonder het zelf te weten) op een narcistisch voetstuk zetten.

Politieke correctheid bij ouderverstoting

Het heeft bij mij lang geduurd voordat ik ouderverstoting en het narcisme van een verstotende ouder aan elkaar kon koppelen. Maar daarmee vielen voor mij wel gelijk alle puzzelstukjes op zijn plek, in mijn zoektocht naar de reden waarom ik als kind mijn vader gestoten had.

Vaak krijg ik reacties dat het ‘not done’ is om iedereen zomaar een narcist te noemen. In principe hebben ze daarin gelijk, het is tenslotte veroordelend. Maar de angst om het woord narcisme in de mond te nemen, zorgt er wel voor dat het probleem van ouderverstoting weer wordt afgedekt.

Bij incest (seksueel misbruik van een eigen kind) is iedereen het er over eens dat dit door een pedofiel wordt veroorzaakt. Hier heeft er niemand een probleem mee om iemand, die zijn kinderen seksueel misbruikt, een pedofiel te noemen. We gaan er niet omheen draaien met termen als ‘iemand die problemen heeft met zijn seksuele identiteit’, want het gaat hier immers om de bescherming van het kind. Waarom zou dit bij ouderverstoting anders zijn?

Ouderverstoting is namelijk ook een vorm van incest, emotionele incest. Dit emotionele misbruik wordt gepleegd door iemand, die nu eenmaal het beste omschreven kan worden als een narcist. Maar dat mag kennelijk niet benoemd worden, want dat is veroordelend? Moeten we hier dan omheen gaan draaien? Het is nodig om het beestje een naam te geven, zodat er duidelijkheid kan komen over de gemaskerde achtergrond van ouderverstoting. Als je geen kennis hebt van narcisme, dan zul je nooit kunnen begrijpen hoe ouderverstoting ontstaat, en hoe het opgelost kan worden.

Ouderverstoting op de lange termijn

Vaak wordt er gedacht dat een scheiding niet zo veel invloed heeft op een kind. Dat komt omdat de gevolgen van een scheiding vaak pas later in het leven aan bod komen. Dat kan zich op allerlei manieren uiten. Zo heb je meer kans op uitval op school en werk. Je hebt een groter risico op een verslaving, want de verdovende middelen zijn een manier om een innerlijke pijn te verzachten. Ook kun je door een scheiding lichamelijke klachten krijgen. De stress van een trauma kan je letterlijk ziek maken, waardoor je bijvoorbeeld last krijgt van chronische pijn, chronische vermoeidheid en auto-immuun aandoeningen.

Door een vechtscheiding leer je bijvoorbeeld van je ouder om te vechten, waardoor je in buitensporig agressief gedrag vervalt, of je verleert juist om voor jezelf op te komen wanneer dat wel nodig is. In dat laatste geval wordt je heel kwetsbaar voor mensen die misbruik van je willen maken. Je hebt niet geleerd om voor jezelf te denken en dan kan er inbreuk worden gemaakt op je vrije wil. Dit is zeker het geval als je het slachtoffer bent geworden van ouderverstoting. Dit kun je zien als een geestelijke ontvoering, waar bij je via het Stockholm syndroom, verbonden raakt aan een ouder die je emotioneel misbruikt, terwijl die je juist zou moeten beschermen.

Als kind is je brein volop in ontwikkeling. Je leert van je ervaringen in het leven, en dat kunnen positieve, maar ook negatieve dingen zijn. Als je ouderverstoting meemaakt, zorgt dat voor een verstoring van je hechtingssysteem, het netwerk van neuronen die o.a. verantwoordelijk zijn voor empathie en je verbinding met anderen. Er kan dan een onveilige hechting ontstaan en dat komt tot uitdrukking in relaties met anderen.

Door een verkeerde bedrading in je brein raak je het vermogen kwijt om gevaar naar waarde te schatten en helder te zien wie je wel of niet kunt vertrouwen. Daardoor kun je later het slachtoffer worden van; oplichting (bv. frauduleuze marketing of piramidespellen), therapeuten of advocaten die je enkel als een melkkoe zien, narcisten die een liefdesrelatie misbruiken om er zelf beter van te worden (liefdesfraude), loverboys (personen die je werven om in de prostitutie te gaan werken), pedofielen in religieuze sektes, of hersenspoeling (mind control) van goeroes in spirituele of politieke sektes. Al deze zaken worden niet zo snel in verband gebracht met het trauma van een scheiding, maar worden er wel door veroorzaakt.

Neuroplasticiteit van het hechtingsysteem bij ouderverstoting

Ouderverstoting kun je zien als een vorm van Munchausen by proxy (bij volmacht), waarbij een ouder de geest van een kind vergiftigd met leugens, haat en angst. Je kunt het dus ook beschouwen als ouderverstoting by proxy. Het belangrijkste doel is om het contact herstellen met de verloren kinderen. Maar daar houdt het niet op, dat is pas het begin.

Als een kind in een veilige omgeving terugkeert, zal de (complex) post traumatische stress van het narcistische misbruik naar de oppervlakte komen. Voor een kind is het erg verontrustend om er achter te komen dat de ouder, die je zou moeten beschermen, je in werkelijkheid pijn heeft gedaan, en ook nog op een erg slinkse wijze. Omdat je bent opgegroeid met een verstoord beeld van vertrouwen, wordt dat je nieuwe normaal, en dan ontwikkel je een enorme blinde vlek voor verraad en misbruik. Dat kan je erg kwetsbaar maken om betrokken te raken in verslavend gedrag. Een minder bekende verslaving is codependency. Daardoor kun je later relaties aantrekken met personen die niet te vertrouwen zijn, narcisten, en dat kan het narcistisch slachtoffer syndroom veroorzaken, alweer.

Veel verstoten ouders hebben ook issues met codependency, anders zouden ze geen narcistische partner in hun leven aantrekken. Zowel de narcist als de codependent lijden onder een verborgen trauma. Als ze elkaar ontmoeten, wordt dit trauma zichtbaar en dat is heel pijnlijk. Door enkel op het misbruikende gedrag van de nacistische ex-partner te focussen, wordt de focus van dit trauma weggeleid. Dat is een manier om pijn te vermijden, maar het is niet erg effectief, want het lost de oorzaak van de pijn niet op. De enige manier om helemaal los te breken van de negatieve spiraal van misbruik, is om het onderliggende trauma te helen, en dat is een hechtingstrauma.

Het hechtingssysteem in het brein wordt gevormd door spiegelneuronen. Je brein wordt gevormd door de ervaringen in je leven, en dat kan in een positieve, of in een negatieve manier gebeuren. Op deze manier kun je een gezond zelfbeeld ontwikkelen, maar ook een verstoord zelfbeeld, en dat kan resulteren in codenpendency of narcisme. Het zijn in principe twee kanten van dezelfde medaille, het spiegelbeeld van een zelfde soort hechtingstrauma.

Ouderverstoting kun je vergelijken met het effect van een amputatie. Ik heb in mijn leven zowel het verlies van mijn vader, als het verlies van mijn been na een amputatie meegemaakt. Ik kan je vertellen de (fantoom)pijn voelt hetzelfde. Of je nu een ledemaat of een geliefde verliest, je brein registreert de pijn op dezelfde manier. Fantoompijn wordt veroorzaakt door een verstoord zelfbeeld in de structuur van het brein en dat wordt vertaald in pijn. fantoompijn kan niet behandeld worden met medicatie, maar het kan wel worden behandeld met spiegeltherapie. Door simpelweg te kijken naar een gezond spiegelbeeld, kun je je brein helen. Spiegelneuronen vormen het hechtingssystemen in je brein. Door neuroplasticiteit kun je het hechtingssysteem hervormen. Dat doe je, door niet langer te focussen op de afwezigheid van liefde, maar door je focus te verleggen naar het spiegelbeeld, een overvloed aan liefde, en dat wordt ook wel empathie genoemd.